مشکلات کودک و نوجوان و آشنایی با مهارت حل مسئله به چه صورت است؟ در این مقاله از دکتر میثم رضا بقراطی می خواهیم در مورد مشکلات کودک و نوجوان صحیت کنیم از شما عزیزان دعوت می کنیم تا انتها مقاله با ما همراه باشید.
نوجوانی دوران بسیار حساسی در زندگی هر فردی است، دوره ای پر از نوسانات خلقی، تغییرات عاطفی و جسمی، احتمالاً چیز زیادی از تغییراتی که در دوران نوجوانی داشته اید به یاد نمی آورید. به همین دلیل است که شما تصور کاملی از حالات روحی فرزندتان ندارید و عجیب و گیج کننده است! اما باید بدانید که این دوران برای همه نوجوانان دیگر دنیا با فراز و نشیب های زیادی همراه است و قطعا نقش والدین در این دوران بسیار مهم و حیاتی است.
به گفته کارشناسان ۱۲ تا ۱۸ سال نوجوانی محسوب می شود که اوج آن برای دختران ۱۲ تا ۱۴ سال و برای پسران ۱۴ تا ۱۵ سال است. دوران بلوغ و تغییرات بلوغ در آنها ظاهر می شود. گر فرزندی در این گروه سنی دارید، به خوبی میدانید که در این دوره چه تنشها و چالشهایی به وجود میآیند و رفع آنها بسیار مهم است.
اهمیت دوران نوجوانی در رشد تحصیلی کودکان
یکی از مهم ترین امور در زمینه تربیت کودک برای والدین توجه به سوالات و مشکلات نوجوانان است. این دوران حساس به دلیل شروع بلوغ و رشد ذهنی، جسمی و ذهنی کودکان همواره با اتفاقات مختلفی همراه است و در صورت عدم توجه به هر یک از این مشکلات تاثیرات جبران ناپذیری بر فرزند شما در دوران بلوغ خواهد گذاشت.
نوجوانی در واقع آغاز استقلال کودکان برای اثبات توانایی های خود در حل مسائل و مشکلات مختلف زندگی است. این حس اعتماد به نفس در این سن به حدی است که گاهی والدین کنترل خود را بر تربیت فرزندان از دست می دهند. پرش از روی موانع و خطرات سر راه نوجوانان همواره یکی از دغدغه های اصلی والدین بوده و همین احساس استقلال کار را برای آنها سخت کرده است.
نوسانات خلقی، از جمله پرحرفی نوجوانی یا تمایل به گوشه گیری و عدم ثبات در رفتار در این دوران به دلیل تغییر در هورمون های آن ها، مانند چرخه قاعدگی زنان، طبیعی است و به شکل های مختلفی در رفتار فرزندتان ظاهر می شود.
اهمیت توجه به مسائل و مشکلات نوجوانان
نوجوانان به دلیل اعتماد به نفس و استقلال درونی خود، مانند گذشته به راحتی مشکلی را که به آنها دستور داده اید نمی پذیرند و ممکن است شما را با رفتارهای نامناسب غافلگیر کنند. در این دوران مشکلات نوجوانان زیاد است و او سعی می کند روحیه اجتماعی خود را از راه های مختلف مدرسه، اینترنت، تلفن همراه و … تقویت کند.
اگر چه معاشرت با دیگران و ایجاد دوستی امری پسندیده تلقی می شود، اما اگر از کنترل و نظارت والدین خارج شود و دیگر قوانین تعیین شده توسط خود را رعایت نکنند، این باعث آسیب و دردسر برای جوانان شما می شود.
مثلاً استفاده از تلفن همراه یا داشتن گواهینامه رانندگی به این معنا نیست که نوجوان شما همیشه و همیشه آنها را دارد و آن را حق خود می داند. بلکه با اجازه و نظارت پدر و مادر می تواند ساعت ها در طول روز یا هفته از آنها استفاده کند.
با بزرگ شدن کودکان، برخلاف تصور عموم، نگرانی و استرس والدین ارتباط مستقیمی با این تغییر و دگرگونی دارد و احساس استقلال نوجوانان باعث دور شدن آنها از والدین می شود.
والدین هر روز سعی می کنند نوجوانان خود را برای حل مشکلاتشان زیر نظر بگیرند و در برابر هر خطر احتمالی از فرزندان مراقبت کنند. اما بسته به سطح فرهنگی و اجتماعی خانواده ای که در آن بزرگ شده اند، نوجوانان دخالت والدین خود را در کارشان به طرق مختلف طرد می کنند.
از مشکلات نوجوانان در حال ورود به این سن می توان به مواردی مانند بی توجهی و گوش ندادن به حرف والدین، دعوا و دعوا یا بسته بودن و… اشاره کرد. خواسته های ناپسند نوجوانان از خانواده برای بزرگ شدن و رسیدن به استقلال و اثبات توانایی های خود نیز از جمله مشکلات نوجوانان است که با وجود خطرات فراوان در رشد آنها، والدین نمی دانند چگونه به چنین خواسته هایی پاسخ دهند.
مهمترین تغییرات دوران نوجوانی
۱. تغییرات جسمانی در دوران نوجوانی
در این دوره رشد بدن اعم از ماهیچه ها و استخوان ها کامل می شود، اشتها زیاد می شود، تن صدا تغییر می کند و قد به حداکثر رشد خود می رسد. با ورود دختران به دوران نوجوانی، به تدریج متوجه رشد سینه ها و رشد تدریجی موهای ناحیه تناسلی و زیر بغل می شوند. همچنین پسرها موهای پشت لب، صورت، اندام تناسلی و زیر بغل را می بینند.
۲. تغییرات ذهنی در دوران نوجوانی
نوجوانی آغاز تغییرات ذهنی برای ورود به بزرگسالی است که در ادامه به برخی از تغییرات ذهنی تجربه شده در نوجوانی پرداخته می شود:
- زود عصبانی می شوند.
- سریع گریه می کنند.
- احساس غرور آنها قوی تر می شود.
- آنها تمایل دارند مستقل باشند.
- آنها می خواهند مسئولیت را بر عهده بگیرند و از دوران کودکی خارج شوند.
- آنها بین شیطنت دوران کودکی و بلوغ بزرگسالی سرگردانند.
- آنها سعی می کنند مشکوک باشند.
- بر خلاف عقاید و نظریه های بزرگسالان بزرگ می شوند.
- آنها می خواهند در جامعه حضور بیشتری داشته باشند.
- آنها می خواهند وقت خود را با دوستان خود بگذرانند.
- آنها تمایل دارند در خانه تنها باشند.
- آنها سعی می کنند در گروه های هوادار (طرفداران یک سبک موسیقی خاص، یک تیم فوتبال خاص یا …) باشند.
- آنها به عشق نیاز دارند.
- آنها به احساس ارزشمندی و موفقیت نیاز دارند.
۳. تغییرات عاطفی در دوران نوجوانی
در آغاز نوجوانی میل به دوست داشته شدن و پذیرفته شدن بیشتر می شود. او متوجه جذابیت جنسی خود می شود و سعی می کند توجه بیشتری را به خود جلب کند. به همین دلیل، نوجوانان در این سن زمان بیشتری را صرف ظاهر خود می کنند. علاوه بر این، با گذشت زمان متوجه می شوند که تمایل دارند توسط جنس مخالف دوست داشته شوند و کسی را دوست دارند.
این تغییرات عاطفی عامل مهم ترین آسیب هایی است که نوجوانان در این دوران می بینند. در کنار تغییرات عاطفی، احساس گناه نیز در نوجوان وجود دارد که بسیار آسیب زا است. چون امروز می خواهد تابوهایی را که در سال های گذشته برایش ایجاد شده بود تجربه کند و خود را به خاطر این میل سرزنش کند.
۴. تغییرات جنسی در دوران نوجوانی
در دوران نوجوانی تغییرات هورمونی و تکمیل فرآیند رشد جنسی منجر به پیدایش میل جنسی می شود. بیشتر نوجوانان می خواهند درباره بدن خود بیشتر بدانند و تمایلات جنسی خود را به عنوان یک احساس ناشناخته می بینند که باید کشف شود. با تغییرات جنسی، نوجوانان ممکن است در مورد خواسته های خود احساس گناه کنند.
۵. مشکلات نوجوانان
در نتیجه این تغییرات، مشکلاتی پیش خواهد آمد که فرزند دلبندتان ممکن است با آن مواجه شود و یا با نوجوان خود دچار مشکل شوید. در هر صورت دیگر خبری از این کودک مطیع نیست و رشد تدریجی ساختار شخصیتی نوجوان این احساس را در او ایجاد کرده که باید خودنمایی کند.
آشنایی با مشکلات اصلی والدین در رابطه با فرزندان نوجوانشان
در این بخش برخی از رایج ترین مشکلات نوجوانان که خانواده ها با آن مواجه هستند را ارائه می کنیم. به صورت جامع و مفید در اختیار شما والدین گرامی قرار گرفته است تا بتوانید با شناخت و بررسی هر رفتار و عمل فرزندتان راه حل مناسبی را در تربیت و برخورد با فرزندان نوجوان خود پیاده سازی کنید. از جمله مشکلات نوجوانان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مخالفت و ناسازگاری برای رفتن به میهمانی یا مسافرت
- داشتن دوستان و همکلاسی های نامناسب
- روابط ناسالم نظیر دوستی با جنس مخالف و یا دیدن فیلم های غیر اخلاقی
- پرخاشگری و عصبانیت های بی مورد نوجوانان
- اعتیاد بیش از حد نوجوانان به اینترنت، گوشی و بازی های کامپیوتری
- عدم تمایل برای درس خواندن و رفتن به مدرسه
راه حل هایی برای مقابله با مشکلات نوجوانان از والدین
بدون شک برای حل هر مشکل و سوالی راه حلی وجود دارد، مشکلات جوانان فراتر از این موضوع نیست و در این زمینه والدین باید با افراد مجرب مشورت کنند تا راه حلی ساده برای تربیت صحیح آنها ارائه دهند. با توجه به مشکلاتی که در قسمت قبل مطرح شد، اکنون برخی از راهکارهای توصیه شده توسط مشاوران کودک و نوجوان برای حل مشکلات نوجوانان را به شما می گوییم:
۱.مثل دوست فرزندتان باشید. بهترین روشی که می توانید به او اطلاع دهید این است که از این قبیل موارد مثال بزنید و از نوجوان بخواهید بهترین راه حل را ارائه دهد و سپس از طریق گفت و گوی والد و فرزند با کمک متقابل بهترین رفتار را نتیجه گیری کنید.
۲. به نوجوان خود انگیزه دهید و به او یادآوری کنید که به او اعتماد دارید و می دانید که او شما را ناامید نخواهد کرد.
۳. به فرزندتان بگویید که همیشه می تواند برای کمک به او در حل مشکلاتش روی شما حساب کند و به او اطمینان دهید که او را سرزنش نخواهید کرد تا اگر راه اشتباهی را انتخاب کرد، به سرعت به شما کمک کند.
۴. هرگز با یک نوجوان مانند یک محقق رفتار نکنید. سعی کنید گفتگوی خود را به جای بازجویی با کلمات محبت آمیز شروع کنید.
۵. در مورد علایق فرزندتان صحبت کنید. یک تیم فوتبال یا یک فیلم مورد علاقه یا … می تواند بهانه خوبی برای نزدیک شدن به یکدیگر باشد.
۶. از او بخواهید زمانش را بین شما، دوستانش، درس و مدرسه تقسیم کند و چند روز خاص را فقط به خانواده اختصاص دهد، به او بگویید که می خواهید زمانی را با هم بگذرانید.
۷. هرگز فرزندتان را با دیگران مقایسه نکنید، این کار باعث از بین رفتن عزت نفس او می شود.
۸. اگر او الگویی دارد که شما آن را دوست ندارید، سعی کنید به جای مخالفت و دور کردن فرزندتان، نکات مثبت رفتاری آن الگو را پیدا کنید و در مورد آن صحبت کنید. سپس از نوجوان خود بخواهید نکات منفی که فکر می کند شخصیت مورد علاقه اش دارد را بیان کند و در نهایت شما نیز این موضوع را تایید کنید و به نکات منفی دیگری که متوجه آن شده اید اشاره کنید.
۹- فرزندتان را احساس گناه و شرم نکنید، این احساس نه تنها از عادت های بد جلوگیری می کند، بلکه به روح او آسیب می رساند و زمینه اختلالات وسواسی را در او ایجاد می کند. احساس عشق و آرامش با خود، انسانیت و نوع دوستی را در او تقویت کنید.
نکته نهایی در مورد مشکلات کودک و نوجوان
سعی کنید به یاد داشته باشید که نوجوانی و چالش های آن بخشی از فرآیندی است که فرزند شما باید طی کند تا به بزرگسالی برسد. در این مقاله به مهم ترین مشکلات نوجوانان و راه حل های آنها برای جلوگیری از بدتر شدن مشکلات و ایجاد آینده ای بهتر برای نوجوانان خود پرداخته ایم.
مقالات پیشنهادی:
