آسیب شناسی یا پاتولوژی چیست؟ بدن انسان و سایر موجودات چند سلولی از مجموعه ای از سلول ها تشکیل شده اند که برای انجام یک عملکرد خاص و تشکیل یک بافت جمع شده اند. بافت شناسی یا بافت شناسی علم مطالعه ساختارهای بافتی است و آسیب شناسی یا آسیب شناسی علم مطالعه تغییرات ساختاری و این بافت ها است. آسیب شناسی در تشخیص نوع بیماری به پزشکان کمک زیادی می کند. در این مقاله توضیح می دهیم که آسیب شناسی چیست و از چه روش هایی برای بررسی آسیب بافتی در پاتولوژی استفاده می شود.
پاتولوژی چیست؟
کلمه آسیب شناسی از ریشه یونانی دو کلمه pathos (پاتوس) به معنای تجربه یا درد و logia (-logia) به معنای مطالعه گرفته شده است. پاتولوژی شاخهای از علم پزشکی است که به بررسی اثرات بیماری و آسیب فیزیکی بر بافتها میپردازد و پاتولوژیست فردی است که با استفاده از ابزار آزمایشگاهی و روشهای رنگآمیزی بافت، تغییرات مولکولی و ساختاری بافتها را مشاهده میکند.
این روش در تشخیص خوش خیم بودن توده های سلولی یا تعیین مرحله رشد آنها بسیار مفید است. این شاخه از علم پزشکی را می توان بر اساس نوع نمونه، اندام درگیر و سیستم فیزیولوژیکی آسیب دیده به انواع مختلفی تقسیم کرد. به عنوان مثال، سیتولوژی آسیب های سلولی را مطالعه می کند، هماتولوژی بیماری های بافت خون را مطالعه می کند، آسیب شناسی کلیوی آسیب های کلیوی را مطالعه می کند، و آسیب شناسی دهان آسیب های سیستم دهان و حلق را مطالعه می کند.
تاریخچه ی پاتولوژی
انواع پاتولوژی (آسیب شناسی)
انواع پاتولوژی سه زیر گروه اصلی دارد که عبارتند از:
- آسیب شناسی تشریحی
- آسیب شناسی جراحی: مطالعه بافت های برداشته شده در حین جراحی.
- هیستوپاتولوژی: به بررسی سلول هایی در زیر میکروسکوپ اطلاق می شود که با رنگ های پاتولوژی خاصی رنگ آمیزی شده اند. تا آنها را قابل مشاهده و آسان تر برای پاتولوژیست بررسی کند. آنتی بادی ها اغلب برای برچسب گذاری قسمت های مختلف سلول که با رنگ های مختلف یا فلورسانس رنگ آمیزی شده اند استفاده می شود.
- سیتوپاتولوژی: بررسی گروه های کوچکی از سلول ها که از مایعات بدن گرفته شده یا با خراش دادن به دست می آیند، مانند سلول های گرفته شده در طی آزمایش پاپ اسمیر از دهانه رحم. اگر علاقه مند به کسب اطلاعات بیشتر در مورد این رشته هستید، می توانید به مقاله دیگر ما با عنوان سیتولوژی چیست مراجعه کنید.
- آسیب شناسی بالینی
- آسیب شناسی شیمیایی: شامل آنالیز شیمیایی مایعات بدن با آزمایش و میکروسکوپ است. آسیب شناسی شیمیایی معمولا شامل بررسی خون و اجزای ایمنی آن مانند گلبول های سفید است.
- هماتولوژی: مربوط به مطالعه خون است، اما بیشتر به شناسایی بیماری های خونی می پردازد تا آسیب شناسی شیمیایی. هماتولوژیست ها سیستم لنفاوی و مغز استخوان را که از دیگر قسمت های سیستم خونساز هستند نیز مطالعه می کنند.
- ایمونولوژی یا آسیب شناسی ایمنی: مطالعه اختلالات سیستم ایمنی. در واقع، آسیب شناسی ایمنی با پاسخ های ایمنی به مولکول های خارجی، آلرژی ها، نقص ایمنی و رد اندام های پیوندی سروکار دارد.
- آسیب شناسی مولکولی
- واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR) برای تقویت DNA
- برچسبگذاری فلورسانس
- کاریوتیپ کروموزومها
- ریزآرایههای DNA (نمونههای کوچک DNA قرار داده شده بر روی تراشههای زیستی)
این زیر گروه ها را می توان به دسته های دیگری نیز تقسیم کرد. آسیب شناسی رشته متنوعی است زیرا بیماری ها و روش های مختلفی برای مطالعه بیماری ها وجود دارد.
پاتولوژیست کیست و چه وظایفی دارد؟
پاتولوژیست فردی است که تغییرات مولکولی و ساختاری بافت بدن را با استفاده از ابزار آزمایشگاهی و روش های رنگ آمیزی بافت زیر میکروسکوپ مشاهده می کند. پاتولوژیست ها متخصصان پزشکی هستند که به بررسی علت و پیشرفت یک بیماری یا آسیب کمک می کنند. آنها معمولاً در یک فوق تخصص خاص تخصص دارند و اغلب به سایر پزشکان در تشخیص، پیش آگهی و درمان شرایط کمک می کنند.
این روش در تشخیص خوش خیم بودن توده های سلولی یا تعیین مرحله رشد آنها بسیار مفید است. این شاخه از علم پزشکی را می توان بر اساس نوع نمونه، اندام درگیر و سیستم فیزیولوژیکی آسیب دیده به انواع مختلفی تقسیم کرد. به عنوان مثال، سیتولوژی آسیب های سلولی را مطالعه می کند، هماتولوژی بیماری های بافت خون را مطالعه می کند، آسیب شناسی کلیوی آسیب های کلیوی را مطالعه می کند، و آسیب شناسی دهان آسیب های سیستم دهان و حلق را مطالعه می کند.
بدیهی است در هنگام بروز بیماری تغییراتی در بافت های مختلف بدن ایجاد می شود و در واقع مطالعه این تغییرات اساس آسیب شناسی را تشکیل می دهد. بنابراین پاتولوژی علمی است که در مورد تغییرات مختلف بدن در طول یک بیماری بحث می کند و شما می توانید با مراجعه به سایت ISO Visit با بهترین متخصصین آسیب شناسی در تماس باشید. مسیر این تغییرات را پاتوژنز می نامند که به دو گروه تشریحی و بالینی تقسیم می شود.
پاتولوژی ۴ جنبه مهم از یک بیماری را بررسی میکند که عبارتند از:
۱. اتیولوژی (علت شناسی)
۲. پاتوژنز (مکانیسم ایجاد)
۳. مرفولوژی (ریخت شناسی)
۴. اهمیت بالینی
پاتولوژی چگونه انجام میشود ؟
- قطعه مورد نظر از نمونه گرفته شده را به کادر فنی می دهد تا مسدود شود.
- پس از آن، لازم است برش هایی از بلوک آماده شده ایجاد شود تا یک اسلاید از آن تهیه شود و رنگ آمیزی خاصی اعمال شود.
- بافتی که برای برش های میکروسکوپی پردازش می شود باید ثابت شود، آبگیری شود و سپس با ماده ای تزریق شود که بافت را سفت می کند تا بتوان بخش های بسیار نازک را برای بررسی زیر میکروسکوپ برش داد.
- نمونه های بافتی که برای بررسی میکروسکوپی مورد نیاز است ابتدا باید ثابت شوند. این بدان معنی است که تمام مواد شیمیایی سلولی که باعث تجزیه بافت می شوند، زمانی که بافت ثابت شد متوقف می شوند. رایج ترین روش برای تثبیت پارچه، قرار دادن آن در محلول شیمیایی به نام فرمالدئید است. پس از اینکه فرمالدئید پارچه را ثابت کرد، آب توسط مواد شیمیایی مانند الکل از پارچه خارج می شود.
- پس از برداشتن آب، پارافین یا پلاستیک به بافت مورد نظر تزریق می شود تا آنقدر سفت شود تا برش های بسیار نازکی از آن ساخته شود و لام های میکروسکوپی تهیه شود.
- از مقاطع بلوک پارافینی برای سایر آزمایشات مولکولی بیمار استفاده می شود. در بسیاری از موارد تشخیص بیماری یا مرحله بیماری با انجام چندین آزمایش به طور همزمان انجام می شود.
لیست آزمایشات آسیبشناسی(پاتولوژی) چیست؟
- آزمایش خون پاتولوژی
- آزمایش ادرار
- بررسی مایع مغزی نخاعی
- آزمایش مایع آمنیوتیک
نکته نهایی در مورد آسیب شناسی یا پاتولوژی
از آنچه در مورد آسیب شناسی و نحوه انجام آسیب شناسی گفته شد، اکنون می دانیم که این علم تا چه اندازه توانسته در دانش بیماری تأثیر بگذارد. همچنین با مطالعه انواع آسیب شناسی نشان داده شد که آسیب شناسی جایگاه ویژه ای در تعیین نوع درمان در هنگام بیماری یا پیشگیری از بیماری ها و ایجاد آنها دارد. در نهایت با بررسی اینکه چه کسی پاتولوژیست است، مسیری را که برای رسیدن به این تخصص باید طی کنید را به شما نشان دادیم.
مقالات پیشنهادی
